Kırmızı et fiyatını düşürmek için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın hayata geçirdiği ucuz et satışında, Et ve Süt Kurumu’nun sadece A-101 ve BİM’in satış yapmasını öngördüğü sözleşmeye itirazlar yükseliyor. İthalata dayalı alınan kararın Türkiye’de hayvancılığı tamamen bitirteceğini söyleyen taraflar, sadece iki indirim market zinciri ile anlaşılmasıyla yerel zincirler, küçük esnaf, kasaplar hatta gıda perakendesindeki tüm oyuncuların daha da zora gireceğini vurguladı.
Halkın alım gücü gözetilerek kırmızı et fiyatını düşürmek için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın başlattığı ucuz et projesinde gelinen son noktada itirazlar daha da yükseldi. Bakanlığın girişimi ile başlatacağını duyurduğu ucuz et projesinde gelinen noktada; ESK tarafından alınan kararların tekrar gözden geçirilmesini isteyen taraflar, ucuz et projesinde imzaların sadece iki indirim market zinciri ile atılması, sektörün geleceğiyle ilgili kaygıları daha da arttırdığı açıklandı.
‘İthalat çözüm değil’
Türkiye’de et fiyatlarındaki düşüş için çözümün ithalat olmadığına vurgu yapan İzmir Ticaret Borsası Başkan Yardımcısı Bülent Arman, ‘Ette çözüm ithalat değil. İthalat, piyasayı regüle etmek için geçici bir tedbirdi. Başlangıç bu yöndeydi. Ancak sonrasında ithalat daha da yoğunlaştırıldı ve şu anda anlamsız bir hal aldı. İthalat yapılma nedeni ise tüketicinin ucuza et tüketmesi. Peki, üreticiyi var etmek için ne yapılacak? Bu konuda uygulanacak bir destek olacak mı? Bu konuda hiçbir açıklama yok. Her şey meçhul. Yerli üreticiden alınan yüzde 8 KDV düşürüldüğünde de fiyatlar düşecekti. Halkı direk etkileyecek olan bu indirim niye yapılmadı da şimdi ithalat ile çözüm üretilmeye çalışılıyor?’ dedi.
‘Haksız rekabet oluşturuluyor’
2 tane zincir perakende marketle bu işin çözülemeyeceğini aksine sorunları daha da büyüteceğini söyleyen Arman, şöyle devam etti: ‘Sürecin A-101 ve BİM ile sürdürülecek olması çok orantısız bir rekabet oluşturacak. Bu hem satıcıyı hem de üreticiyi yok etmek anlamına geliyor. Burada kim cezalandırılıyor? Fiyatların bu hale gelmesinin nedeni satıcı mı üretici mi? Bu fiyatların bu kadar artmasındaki asıl sorumlu bulunmadığı sürece aynı sorunları tartışmaya devam edeceğiz. Bu 2 market zincirinin ülke çapında 10 binden fazla mağazası var. Bu kadar vahşi mağazalaşma olabilir mi? Buna izin verilmesi ve denetlenmemesi bile büyük bir hata. Bu 2 market zinciri artık kasabaları geçtim köylerde bile var. Küçük esnaf nasıl ekmek yiyecek? Bu piyasa şartlarında nasıl ayakta kalacak? Şimdi et satışının sadece bu marketlerde yapılması ise ayrı bir sorun. Firmalar sattıkları etten yüksek paralar kazanmasa dahi içeri girdiklerinde farklı ürünler alması sağlanacak. Bu çok yanlış bir uygulama ve bir an önce sona ermeli.’
‘Bu şartlarda üretici ayakta kalamaz’
Öncelikle et fiyatlarının düşmesi için üreticinin girdi maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğine dikkat çeken Arman, ‘Etteki bu pahallılığın en önemli nedeni yem maliyeti. Yem maliyetinde düşüş sağlanmazsa üretici de fiyatı yukarda tutmak zorunda. Yem hammaddesi dışarıdan ithal ediliyor. İçeride yeterli üretim yok. Bunların çözülmesi gerekirken dışarıdan hayvan getirip satmak ya da direk et ithal etmek çok basit bir çözüm. Bu konunun üzerinde tam olarak düşünüldüğüne inanmıyorum. Amaç sadece bir sorunu çözmekti ama diğer tarafta yeni sorunlara yol açtı. 80’li yıllarda ithalat başladığı için üretim nasıl bitiriliyorsa bunun sonucunda da yine ithalata dayalı olacak. Çünkü bu şartlarda üretici ayakta kalamaz’ diye konuştu.
‘Suni çözümler işe yaramaz’
İthalatla ülkede etin fiyatının düşürülmeye çalışılmasının doğru olmadığını söyleyen İzmir Kasaplar Odası Başkanı Ceyhan Yücelmiş, ‘Bu çözümle hem üretici mahvediliyor hem de tüketici. Şu anda geçici ve suni çözümlerle et fiyatı düşürüldü. Ancak bu çözüm geçici olacak. Nereye kadar böyle devam ettirilebilir? Bu et fiyatları kendiliğinden yükselmedi. Ülkede talep var ama talebi karşılayacak hayvan yok. Üreticiye destek olmak yerine ithalatın önü açılırsa da sorun büyüyor. Öncelikle hayvancılığın geliştirilmesi lazım. İthalatla et fiyatları düşürüldü ama üretici ne yapacak? Üretici için geliştirilen çözüm önerileri neler? Yem fiyatlarında indirim düşünülüyor mu? Üreticinin maliyetleri için devletin süspanse de bulunması gerekiyor. Tüketiciyi düşünüyoruz diye ithalat yapıldı ama üreticinin hali düşünülmüyor. Böyle bir anlayış olabilir mi?’
Küçük esnaf öldürülmek mi isteniyor?
Satışların sadece A-101 ile BİM’de yapılacak olmasının büyük bir hata olduğunu ve bu durumun kasapları bitireceğini işaret eden Yücelmiş, ‘Böyle bir karar verilecekse neden kasaplar da bu satışı yapmıyor. Küçük esnaf öldürülmek mi isteniyor? Zaten ayakta zor duruyoruz. Üstüne bir de böyle karar alınıyor. Zaten fiyatlar yüksek diye kasaplara çok talep yoktu. Şimdi bu hamleyle tamamen bitecek. Alınan kararla herhalde vatandaşın kasaplara hiç girmesi istenmiyor. Bakanlığa gerekli taleplerde de bulunduk, bekleyip neler olacağını göreceğiz’ ifadelerini kullandı.
Aynen katılıyorum ben birde şunu eklemek istiyorum besiciler ve kasaplar bu ülkenin insanları değil mi ?…Bunların çoluk çocuğu yok mu bu kadar vurdum duymaz olunur mu sanki birileri intikam alıyor planlı ve programlı bir şekilde..