Bilecik’te bir restoranda Valilik tarafından düzenlenen iftar programında sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle bir araya gelen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, yaptığı konuşmada, Türkiye’nin enerji yatırımlarıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Dönmez, son 20 yılda Türkiye’nin her bir köşesinde dev bütçeli yatırımları hayata geçirdiklerini, sağlıktan ulaştırmaya, eğitimden enerjiye her alanda büyük bir gelişim ve değişim yaşandığını belirterek, “Buna rağmen yapılan yatırımları küçük göstermek isteyen bir güruh var. Bunları biliyoruz. Ancak milletimiz de gerçekleri yakinen görüyor, tanıklık ediyor.” ifadesini kullandı.
Bakan Dönmez, mart ayı itibarıyla enerji yatırımlarında tarihi bir seviyeyi aştıklarını vurguladı.
TÜRKİYE, DÜNYADA 14 AVRUPA’DA 6’NCI SIRADA
Bu konuda gelinen noktaya değinen Dönmez, şu bilgileri paylaştı:
“Toplam kurulu gücümüz 100 bin megavatı aştı. Dünyada 100 bin megavatın üzerinde kurulu gücü olan ülke sayısı 14. Bunlardan biri de artık Türkiye. Avrupa’ya baktığımızda 100 bin megavatı geçen 6 ülke arasındayız. Yine yenilenebilir enerjiye yaptığımız yoğun yatırımlar sayesinde toplam kurulu gücümüz içindeki yenilenebilir enerjinin payı yüzde 54’e ulaştı. Güneş enerjisinde 20 yıl önce hiçbir santralimiz, tesisimiz yoktu. Bugün 8 bin megavat sınırını, rüzgar enerjisinde 10 bin megavatı aştık. Bu yıl yapacağımız yeni Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) Yarışması ile yenilenebilir enerjinin payını artırmaya devam edeceğiz. 850 megavatlık YEKA RES-3, 1000 megavatlık YEKA GES-4 ve 1500 megavatlık YEKA GES-5 yarışmalarımızı bu yıl yapacağız tamamlamayı hedefliyoruz.”
SAKARYA GAZ SAHASI’NDAKİ ÇALIŞMALAR
Dönmez, Karadeniz’deki Sakarya Gaz Sahası’ndan enerji arzını 2023’e yetiştirmek için ekiplerin büyük bir gayretle sahada çalışmaya devam ettiğini aktardı.
Geçen hafta Yavuz Sondaj Gemisi’ni, kuyu başı ekipmanını deniz tabanına yerleştirmesi için Türkali-2 kuyusuna gönderdiklerini ifade eden Dönmez, açtıkları diğer 10 kuyunun da kuyu başı ekipmanlarının yerleştirilmesinin yine Yavuz tarafından yapılacağını anlattı.
Bakan Dönmez, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Fatih Sondaj Gemisi, o bölgede çalışıyor. Kanuni Sondaj Gemisi çalışıyordu. Böylece 3 gemimiz de aynı anda Karadeniz’de çalışmaya başladı. Deniz ile kara bağlantısını sağlayacak boruların teslimatı da peyderpey devam ediyor; yüzde 75 seviyesinde. İnşallah bu yaz orada da ilk kaynağı vuracağız ve boruları Karadeniz’in derin sularına döşeyeceğiz. Bütün gayretimiz, 2023 yılında Sakarya Gaz Sahası’ndan ilk faz gaz üretimini gerçekleştirmek. Sahadaki üretimin en yüksek döneme ulaşmasıyla ki yaklaşık 3-4 yılda maksimum üretim seviyesine ulaşmayı hedefliyoruz. Doğal gaz talebimizin neredeyse 3’te 1’ini Karadeniz sahasından karşılayacağız. Türkiye’de konutların kullandığı doğal gazın hemen hemen tamamını Karadeniz’deki Sakarya Gaz Sahası’ndan üretebilir hale geleceğiz. Bu, bizim için son derece önemli. Çünkü şu anda tükettiğimiz gazın neredeyse tamamına yakınını, yüzde 99’unu ithal ediyoruz.”
DÖRDÜNCÜ GEMİNİN MAYIS ORTALARINDA GELMESİ BEKLENİYOR
Dönmez, petrol konusunda da arama ve üretim çalışmalarının sürdüğünü belirtti.
Petrolde dışa bağımlılığın, yüzde 92’ler seviyesinde olduğuna dikkati çeken Dönmez, “Bugün özellikle yoğun bir şekilde tyükseliştığımız enerji fiyatlarının Türkiye’ye olan etkilerini, çünkü yurt dışından ithal ettiğimiz bir ürün, asgari düzeye indirmiş olacağız.” değerlendirmesini yaptı.
Dönmez, bununla yetinmediklerini ifade ederek, dördüncü geminin yolda olduğunu, mayıs ortalarında Türkiye kara sularına girmesini bilave ettiklerini kaydetti.
Kore’den yola çıkan geminin Hint Okyanusu’nu, Çin Denizi’ni aştığını, şu anda Atlas Okyanusu’na girdiğini bildiren Dönmez, “İnşallah önümüzdeki 3-4 haftada Akdeniz’e, kendi kara sularımıza girmiş olacak. Bu gemi, hiç kullanılmamış, yeni bir gemi. Diğer gemilerimizden farklı olarak 7’nci nesil bir gemi olacak. Çok daha hızlı, seri bir şekilde çalışma imkanına sahip olacağız. Böylece Türkiye, arama ve sondaj gemileriyle dünyanın en güçlü filolarına sahip ülkelerinden biri olacak; 4 sondaj, 2 sismik araştırma gemimizle ciddi bir kapasiteye ulaşmış olacağız.” bilgisini aktardı.
Türkiye’nin başarılı çalışmaları gören yurt dışındaki birçok firmanın “Gelin, birlikte iş yapalım.” teklifini sunduğunu söyleyen Dönmez, gemilerde çok az yerli personel varken, bugün çalışanların neredeyse 3’te 2’sinin yerli olduğuna işaret etti.
Bakan Dönmez, “Yurt dışında bu tür işlerde çalışmış ne kadar Türk vatandaşımız varsa onlara çağrıda, davette bulunduk. Ciddi bir geri dönüş aldık. Bir kısmı fedakarlık yaparak, çünkü yurt dışında çok daha yüksek ücretlerle çalışabiliyorlar, onların bir kısmı ücrete de bakmaksızın bu teklifimiz kabul etti. Adeta bir vatani görev telakki ederek bizlerle çalışmaya başladı.” diye konuştu.
“DÜNYADA İLK DEFA BOR ATIKLARINDAN ÜRETİYORUZ BU PİLLERİ”
Yerli kaynakların üretimi için sektörü desteklemeye devam ettiklerine dikkati çeken Dönmez, yer altı kömür işletmeciliğinin maliyet yükselişlarından en az etkilenmesi için son 6 yılda toplam 761 milyon liralık kömür desteği verdiklerini anlattı.
Geçen yıl salgından etkilenen işletmelere bir önceki yıla göre yüzde 60 yükselişla 395 milyon 484 bin lira destek ödemesi yaptıklarına değinen Dönmez, “Yaşanan küresel istikrarsızlık nedeniyle olumsuz etkilenen kömür fiyatlarından, işletmelerin en az etkilenmesi için bu yılın ilk 3 ayında 96 milyon liralık destek ödemesi yaptık. Bu ödemelerden yaklaşık 10 bin madencimizi istihdam eden 49 işletme yararlanıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Dönmez, 2020 yılının sonlarında pilot tesiste üretime başlayan yerli lityum için de bu yıl önemli adımlar atacaklarını ifade ederek, şunları dile getirdi:
“Eskişehir Kırka’da yıllık 600 ton, Balıkesir Bandırma’da ise yıllık 100 ton üretim yapacak tesislerimizin yapım ihalelerini bu yıl içinde gerçekleştireceğiz. Dünyada ilk defa bor atıklarından üretiyoruz bu pilleri. Bor cevherinin içinde lityum var, onu ayrıştırıyoruz ve geri kazanıyoruz. Bu projenin Ar-Ge’si tamamıyla bize, bizim mühendislerimize ait. Üretilen lityum karbonatın lityum iyon batarya üretiminde kullanılması için Aspilsan ve Aselsan ile iş birliği anlaşması yaptık. Onlar, yerli lityum başta olmak üzere, ihtiyaçlarını bizden karşılayacak ve Türkiye’nin yerli teknolojisine enerji sağlamış olacağız.”
Çalışmaya, üretmeye devam edeceklerini vurgulayan Dönmez, “Bu can bu bedende oldukça son nefesimize kadar milletimizin hizmetkarı olacağız. Birileri ne derse desin, kimler yolumuza taş koymaya çalışırsa çalışsın, milletimizin desteğiyle her birinin üstesinden geleceğiz inşallah.” söyledi.
Enerji Bakanı Fatih Dönmez, yerli lityum için bu yıl önemli adımlar atacaklarının belirterek, “Dünyada ilk defa bor atıklarından üretiyoruz bu pilleri. Bor cevherinin içinde lityum var, onu ayrıştırıyoruz ve geri kazanıyoruz” söyledi.
